Tuż przy granicy Poznania udało się zachować fragment przyrody w tak doskonałym stanie, że okazał się wart utworzenia w tym miejscu parku narodowego. Misją Wielkopolskiego Parku narodowego jest ochrona krajobrazu ukształtowanego przez lądolód, który przed dziesiątkami tysięcy lat dotarł do Polski. Kiedy z czasem wycofał się na północ, pozostawił po sobie wały i wzgórza moren1, kemów2, ozów3 i drumlinów4. Śladami po lądolodzie są także liczne głazy narzutowe i podłużne bruzdy, tak zwane rynny, które wypełniły się wodą. Dziś polodowcowe jeziora, rozrzucone pośród bardzo dobrze zachowanych lasów o charakterze zbliżonym do naturalnych, składają się na wyjątkowy w skali całego regionu obszar. Wielkopolska jest jednym z najintensywniej gospodarczo wykorzystywanych regionów Polski, w rezultacie działalności człowieka krajobraz i przyroda zostały tu bardzo przekształcone.
Osiemnaście obszarów ochrony ścisłej dba o rozmaite formy krajobrazu polodowcowego oraz najbardziej naturalne zbiorowiska roślinne, a także związane z nimi zwierzęta. Emblematycznym zwierzęciem Wielkopolskiego Parku Narodowego jest puszczyk, który upodobał sobie tutejsze starodrzewy. Jak większość sów, jest aktywny głównie nocą. W ciągu dnia lubi przysiadać na gałęziach w pobliżu swojej dziupli i wygrzewać się w promieniach słońca. Wtedy też stosunkowo łatwo go zaobserwować. Puszczyki są ptakami osiadłymi, które nawet przez kilkanaście lat gniazdują w tym samym rewirze, broniąc go zaciekle przed innymi puszczykami.
Autor: Krzysztof Rydel, kwiecień 2024 r.
Przypisy:
- Morena – wzniesienie w formie pagórka, wzgórza, ciągu wzgórz lub wału utworzone z materiału skalnego osadzonego przez lodowiec lub przemieszczonego pod jego naciskiem. ↩︎
- Kem – pagórek, garb lub wzgórze powstałe w wyniku nanoszenia piasków i mułów, a czasem także żwiru przez wody roztopowe z lodowca. ↩︎
- Oz – wał lub silnie wydłużony pagórek o wysokości najczęściej kilkunastu metrów i długości nawet kilkudziesięciu kilometrów, wyniesiony wskutek osadzania piasku i żwiru przez wody płynące pod lądolodem, w jego szczelinach lub na powierzchni. Ozy zbudowane są z piasków i żwirów, ułożonych poziomymi lub skośnymi warstwami. Zwykle wał ozu jest na przemian węższy i szerszy, przy czym rozszerzenia są wyższe, zwężenia zaś niższe. Utwory te powstały podczas postoju lub ustępowania lądolodu. Najdłuższym polskim ozem jest oz Bukowsko-Mosiński o długości 37 km, którego część leży w Wielkopolskim Parku Narodowego. ↩︎
- Drumliny – ukształtowane przez lądolód niskie, owalne wzgórza o długość około 1 km i wysokość od 5 do 60 metrów o podłużnym, asymetrycznym profilu. Bardziej stromy stok występuje od strony, z której nasuwał się lądolód. Po polsku nazywane też wzgórzami bochenkowymi. Nazwa ta pochodzi od ich charakterystycznego kształtu przypominającego bochen chleba. ↩︎
Przeczytaj więcej o Wielkopolskim Parku Narodowym: wielkopolskipn.pl
Fotografia tytułowa: Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Poland, Mariusz Cieszewski, CC BY-NC 2.0 DEED via Flickr.com, zdjęcie zostało wykadrowane
/fundacjabos