Powołany w 1993 r. by chronić jedne z najlepiej zachowanych torfowisk w Europie, jest największym parkiem narodowym w Polsce. Rozległe, podtapiane wiosną wodami Biebrzy mokradła, pozostały do dziś trudno dostępne dla ludzi. Stały się za to ostoją wielu rzadkich zwierząt. Nad Biebrzą żyją rysie, kilka rodzin wilków, liczne wydry i bobry. Tylko tu łosie przetrwały okres nadmiernych polowań. Kilkaset biebrzańskich łosi tworzy dziś największą i najważniejszą populację tych zwierząt w kraju. Jednak Biebrza i jej bagna to przede wszystkim ptaki. Żyje tu ponad 280 gatunków ptaków, w tym wiele rzadkich i gdzie indziej ginących, jak orlik grubodzioby, dubelt, cietrzew czy wodniczka.
Symbolem Biebrzańskiego Parku Narodowego Symbolem Parku jest jednak batalion. W dawnej Polsce bataliona nazywano „dziwoptakiem”. To dlatego, że różni się od swoich krewniaków: czajek czy bekasów, u których samice i samce są do siebie bardzo podobne. Tymczasem u „dziwoptaków” samice są niepozorne, a samce stroją się w barwne piórka. Samcom, w okresie godowym (na wiosnę), wokół głowy i szyi rosną dłuższe barwne pióra, tworzące kołnierz. Co więcej każdy z nich jest inaczej ubarwiony – od śnieżnobiałych, poprzez jasne i ciemne brązy, aż po zupełnie czarne. Szata godowa każdego z nich jest niepowtarzalna i jak dotąd nie stwierdzono dwóch identycznych ptaków.
Do lat 60. XX wieku bataliony licznie gniazdowały na biebrzańskich bagnach. Jednak każdej wiosny kilka tysięcy tych ptaków zatrzymuje się nad Biebrzą. To ważny moment w ich długiej, liczącej kilka tysięcy kilometrów, drodze na lęgowiska leżące w arktycznej tundrze. Bataliony zbierają się w grupy na suchych miejscach wśród biebrzańskich łąk i bagien na toki. Każdy samiec ma swoje terytorium, z którego stara się przywabić samice. Rytualnymi walkami starają się zwrócić na siebie uwagę. Samce stroszą pióra kryz, trzęsą głowami, rozkładają skrzydła i ogony. Drepczą w miejscu, podskakują i obiegają wokół swoje terytoria. Wdają się w pozorowane walki na dzioby i pazury. W tym czasie samice przechadzają się między nimi i wybierają tego, który ich zdaniem najlepiej zaprezentował swoje upierzenie i barwy. Ten niesamowity spektakl każdej wiosny przyciąga nad Biebrzę miłośników ptaków z najbardziej odległych zakątków świata.
Autor: Krzysztof Rydel, kwiecień 2024 r.
Przeczytaj więcej o Biebrzańskim Parku Narodowym: www.biebrza.org.pl
Fotografia tytułowa: Ron2000, CC0 1.0 DEED via PxHere.com, zdjęcie zostało wykadrowane
/fundacjabos